wiel;rad; krachtcentrum in het energielichaam; er zijn 7 grote  krachtcentra, van onder naar boven:

1.    stuitcentrum   (muladara)

2.    miltcentrum   (svadhistana)

3.    navelcentrum   (manipura)

4.    hartcentrum   (anahata)

5.    keelcentrum   (vishuddha)

6.    voorhoofdscentrum   (ajna)

7.    kruincentrum   (sahasrara / brahmarandra)

Wielhouding

meditatie, (Chinees voor: dhyana) begrip waarvan later weer het Japanse   “Zen” is afgeleid.

maan

sandelhoutpasta, sandelhoutpoeder. Dit wordt bij godsdienstige  plechtigheden gebruikt.

Maangroet

de heilige voeten, de lotusvoeten van de Heer of de goeroe. Deze zijn het symbool van genade.

voeten die onsterfelijkheid betekenen, lotusvoeten

Vierbenige Staf

een naam voor Vishnu, die betekent: de Heer met de vier armen.

leerling op het geestelijk pad.

het mannelijk aspect van een godheid die mededogen en altruïsme  symboliseert. De Dalaí Lama wordt als de levende belichaming van Chenrezig   beschouwd – in onze tijd.  zie: 1) Avalokiteshvara en 2) Dalaï Lama

het bewustzijn; naam van een stad waar een beroemde tempel voor Shiva staat.

volmaakt bewustzijn en volkomen gelukzaligheid. (Zie ook: Sat-chit-ananda

Zijn

naam van de rivier die langs Puttaparthi stroomt.

Het zelf; bewustzijn, geest, spiritueel hart. 

Stoepa

zie: Christus Darma

intellectuele wijsheid ; zie ook: panna

Geest (verschil / hetzelfde als chitta?)

observatie van de geest zie ook: satipatthana

dit lemma wordt binnenkort ingevuld 

dit lemma wordt binnenkort ingevuld 

het kleine hoofdstuk; een boek voor monniken en nonnen waar in verhalende   vorm verschillende situaties in het Sangha-leven voorbij komen.

dit lemma wordt binnenkort ingevuld 

beginloze, voortgaande cyclus van dood en wedergeboorte; zie samsara /   samskara

Gever, schenker

letterlijk: “oceaan van wijsheid”; Geldt als de manifestatie van Chenrezig   / Avalokiteshvara op aarde.

verblijfplaats, huis; het geluid van Shiva’s trommel (tijdens de tandava,   de kosmische dans). 

zelfbeheersing, geduld, onthechting; beteugeling, onderwerping.

de trommel van Shiva

gave, geschenk 

demonen, slechte eigenschappen. (Zie ook: Danu) 

 Staf ; meditatiehouding

dit lemma wordt binnenkort ingevuld

naam van een demon. Meervoud: Danava. (Zie ook aldaar).

Zie: Darshan

zien en ervaren van een heilige, zegen; (ge)zicht, aanblik, vertoning.

De zes systemen van indiase filosofie:

1. Nyâya-visie van de methodische benadering.   
2. Vais'eshika, de illusievrije visie op de werkelijkheid;   wetenschappelijk model, meetsysteem of wetenschap
3. Sânkhya-visie van analyse in tattva's in tegenstelling met de purusha. Ook de kunsten vallen hier onder.
4. Yoga-visie van overstijging door meditatie in acht 'leden' of anga's.
5. Mîmâmsâ- de normale religie; inclusief de   autobiografie en andere persoonlijkheidscultuur.
6. Vedânta-visie; commentaren op de purâna, itihâsa en upanishadische literatuur. 
   

de vader van Rama

schenker

gegeven, geschonken

dit lemma wordt binnenkort ingevuld 

mededogen; geschenk, gave

lichaam

belichaamd, geïncarneerd; mens, persoon; ziel; Heer; de bewoner van het   lichaam.

God; goddelijk; goddelijk wezen, engel.

Godheid

De moeder van Krishna

het geschreven Sanskriet

van God, van het goddelijke licht. (naamval van Deva).

- (moeder)godin; goddelijke moeder

zie: dharma

de eerste prediking van de Boeddha.

observatie van: geestes fenomenen; wat zich in de geest afspeelt. zie ook: satipatthana

dit lemma wordt binnenkort ingevuld  

Booghouding (Hatha-yoga).

hartslag

stroom, eeuwig vloeiende stroom; de aarde

concentratie; aandacht, een van de acht geledingen in Raja-Yoga,

(dragen, bevatten) fenomeen; object van de geest; natuur; natuurwet; wet   van de bevrijding de leer van een verlichte persoon die de waarheid bevat of   draagt; morele code. Een van de drie Boeddhalichamen. (Trikaya)

rechtschapenheid, gerechtigheid, moreel gedrag, goddelijke wet, de  geestelijke levenswet die aangeeft hoe de mens zich te gedragen heeft; religie, godsdienst.

Het onderricht van – (de lessen van Boeddha).

Het lichaam van de dharma, de Boeddhanatuur die identiek is aan de  transcedentale werkelijkheid.

verblijfplaats van gerechtigheid

(in)   wolk van rechtschapenheid (verkeren); tiende fundament (van tien) in   mahayanaboeddhisme (ook: buddhabumi)

herstel van gerechtigheid, herstel van een op God gerichte levenswijze

Zeven basisbestanddelen van het lichaam

dit lemma wordt binnenkort ingevuld 

hoger bewustzijn, onderscheidend intellect, intuïtie

mediteren; mogen wij mediteren

geluid van Shiva’s enkelbellen (tijdens de tandava, de kosmische dans).

meditatie

meditatie; een van de acht geledingen in Raja-Yoga,

bescherming van de zwakken en behoeftigen.

licht, lamp

stralende Heer.

goddelijk; schitterend, bekoorlijk; hemel, van de hemel.

goddelijke incarnatie, belichaming van God

een persoonlijk gesprek van   hart tot hart van leerling en (zen)leraar

dit lemma wordt binnenkort ingevuld 

Humeuren, temperamenten.

Nederlandse leerling van Sri NisargadattaMaharaj(… 2013); yogaleraar, oprichter Advaita Centrum in Gouda

1. lijden (dukkha)

2. vergankelijkheid, onbestendigheid (anicca)

3. zonder Zelf, zonder essentie of substantie egoloos (annata

De drie basiskenmerken van het bestaan:

1. tijdelijkheid;
2. de onderlinge   verbondeheid van alle dingen en daardoor afwezigheid van een zelf; zie ook: shunyata en abhava
3. het nirwana

Triloka; de drie gebieden die samen samsara vormen:

1. het gebied van de   vormloosheid; arupadhatu
2. gebied van het   verlangen; kamadhatu
3. het gebied van de   vorm; rupadhatu

1. Boeddha; (de   Verlichte; m.n. Siddartha Gautama)
2. Dharma; (de   leringen van de Boeddha)
3. Sangha ; (de   gemeenschap van leerlingen / volgelingen van Boeddha en de Dharma)

Dit zijn de drie objecten waartoe men toevlucht kan nemen.

1. wijsheid verkregen door naar anderen te luisteren; ontvangen wijsheid.
2. wijsheid verkregen door intellectuele analyse;
3. wijsheid verkregen uit directe, persoonlijke   ervaring. Alleen deze wijsheid kan de geest volledig zuiveren. zie ook:  vipassana-bhavana.

De bronnen van alle illusies en daardoor ook alle lijden in de wereld.:

1. hebzucht;
2. woede;
3. onwetendheid

Witte Tara (zie daar)

Yogastijl, ‘yoga van het hart’; toegankelijk gemaakt door het echtpaar   Chagganbai en EcchabenPatel, gekenmerkt door rustige, zachte uitvoering van   alle oefening‘leven vanuit het hart’. Zie ook: Mansukh   Patel

verdriet, tegenspoed, leed, moeilijkheid.+

zij die verdriet of tegenspoed hebben, zij die lijden.

beschermer van de behoeftigen, van degenen die lijden

lijden; staat van onbevredigd zijn 

de perceptie van lijden

verreikend   (zijn); zevende fundament (van tien) in mahayanaboeddhisme:

een naam van Parvati (metgezellin van Shiva), die betekent: de  ondoorgrondelijke, de ongenaakbare. Zij helpt ons het ego te vernietigen,   opdat ons ware Zelf stralend tevoorschijn kan komen.

moeilijk   te verkrijgen (zijn); vijfde fundament (van tien) in mahayanaboeddhisme:

zoeken; zoek

moeilijk om over te steken, moeilijk om te overwinnen.

dualisme,   tweeheid. Dit is het bewustzijn waarmee je alles ervaart als afgescheiden en   apart van jezelf

Dvapara-tijdperk, het bronzen tijdperk. Dit is het derde tijdperk in de  cyclus van vier. Krishna leefde in dit tijdperk.

deur, poort, ingang; lichaamsopening

naam van een havenstad aan de westkust van India, waar Krishna als regerend vorst woonde. Deze stad wordt beschreven als een vestingstad met   negen poorten. Zij is een symbool van het lichaam met haar negen openingen.

haat; vijandschap; één van de vijf oorzaken van smart (klekshakarin)

Tweebenige Tafel(Hatha-yoga).

dit lemma wordt binnenkort ingevuld

dit lemma wordt binnenkort ingevuld

dit lemma wordt binnenkort ingevuld

één; de Ene; enkel, alleen.

Eénarmige Handstand

Eénbenige Schouderstand

elf

(Hatha-yoga) variatie op Ardha   Samba Sarvangasana zie: kaarshouding

dit lemma wordt binnenkort ingevuld  

Nederlandse benaming voor een   yoga-asana met handpalmen achter op de rug tegen elkaar.

dit lemma wordt binnenkort ingevuld 

dit lemma wordt binnenkort ingevuld  

‘Aldus heb ik gehoord’; uitspraak   van Ananda zie aldaar.; aanhef van elke sutta in de Pali-Canon;

Universele aanbeveling van de regels van zazen

olifant

Groep (halfgoden); door Ganesha geleid leger van Shiva, Deze halfgoden zijn het symbool van de zintuigen, die in dienst (moeten) staan van het hoger bewustzijn, hun meester. 

lied, dat zo heerlijk is als nectar

Hemelse muzikant

Eerste zoon van Shiva en Parvati; met   het hoofd van een olifant. Heer van de Gana’s (Shiva’s leger van halfgoden).   Hij is de God van de wijsheid en degene, die obstakels uit de weg ruimt.

• Buddhipradayaka = schenker van   onderscheidingsvermogen, hoger bewustzijn, wijsheid.
• Gajanana = de Heer met het   olifantsgezicht.
• Gananatha; Gananayaka; Ganapati   = Heer van de Gana’s ; zie aldaar.
• Lambodara = de Heer met de dikke buik. Hij kan alles wat Hij op zijn weg tegenkomt (alle obstakels) consumeren en  verteren.
• Matangavadana = de   Heer met het olifantsgezicht.
• Shubhanana = de Heer met het   stralende gezicht.
• Siddhivinayaka = de Heer die de   gevolgen vernietigt. Hij kan namelijk de gevolgen van menselijk handelen te   niet doen, wanneer die gevolgen de betreffende persoon van het spirituele pad   zouden wegvoeren.
• Vighnavinashaka; Vighneshvara = de   Heer die hindernissen uit de weg ruimt.
• Vinayaka = de Heer die allen leidt.

• Vishvadhara = de Heer die het universum ondersteunt.

de heilige rivier de Ganges.

een naam voor Shiva, die betekent: de   Heer die de Ganges (in zijn haar) draagt. Volgens de overlevering is de   Ganges via het haar van Shiva uit de hemel op aarde gekomen. Shiva’s haarknot   was namelijk eens de gevangenis van Ganga, een Godin die de gave bezat alles   te zuiveren en te genezen door het aan te raken. Nadat zij bevrijd was,   stroomde zij als de Ganges uit Shiva’s haren naar beneden. Een bad in de   Ganges zou de mensen bevrijden van zonde en onwetendheid.

voor Shiva, die de Ganges (in zijn   haar) draagt. (naamval van Gangadhara).

een naam voor Shiva, die betekent: de   Heer die de Ganges in zijn haar draagt. Volgens de overlevering is de Ganges   via het haar van Shiva uit de hemel op aarde gekomen. Shiva’s haarknot was  namelijk eens de gevangenis van Ganga, een Godin die de gave bezat alles te   zuiveren en te genezen door het aan te raken. Nadat zij bevrijd was, stroomde   zij als de Ganges uit Shiva’s haren naar beneden. Een bad in de Ganges zou de   mensen bevrijden van zonde en onwetendheid

zingen; zing.

zwaarder worden één van de   transcedent / metafysisch vermogens van de geest:

Vogel die Vishnu door het universum   vervoert.

(Hatha-yoga) adelaarshouding

verbranden, vernietigen; verbrandt,   vernietigt.

gezang, lied, vers

familienaam van de historische Boeddha 

mantra uit de Rigveda

Nederlandse benaming voor een  yoga-asana; er zijn verschillende variaties.

dit lemma wordt binnenkort ingevuld

dit lemma wordt binnenkort ingevuld

In de christelijke traditie veelal in samenhang  dit lemma wordt binnenkort ingevuld 

een   van de vier afstammingen van het Tibetaans Boeddhisme, met aan het hoofd de   Dalaï Lama.

dit lemma wordt binnenkort ingevuld

“spirituele   vriend”; een spiritueel leraar die een formele intensieve opleiding heeft   afgerond en de titel geshe heeft behaald.

dit lemma wordt binnenkort ingevuld  

dit lemma wordt binnenkort ingevuld

het geluid van Shiva’s gong (tijdens   de tandava, de kosmische dans).

wolk; vol van, vervuld van, intens; duurzaam, oneindig.

een naam voor zowel Rama als Krishna, die betekent: de Heer met de intens blauwe huidskleur, met een huidskleur die zo   donkerblauw als een wolk is. Het gaat hier om de kleur, die te vinden is in   de elementen van onpeilbare diepte, zoals die van het uitspansel en de  oceaan.

de gong van Shiva

berg. 

lied.   (Zie ook: Bhagavad Gita).

koe; jiva (individuele ziel); zintuigen; de aarde.

Hagedisstoel; Leguaan

1.   Verbeelding van een aspect van het Boeddhaschap, of de verlichte geest. Dit   begrip wordt (in Tibetaans boeddhisme ) gebruikt bij meditaties,   visualisaties en tantra.

2.    dit lemma wordt binnenkort ingevuld >

(in   Tibetaans boeddhisme) de spirituele leringen van de Boeddha; de tweede van de   Drie Juwelen

Spirituele   gids/leraar; leermeester; inzichtgever; iemand   die je kunt vertrouwen als gids om je het pad naar verlichting te wijzen.

dorp waar Krishna zijn jeugd doorbracht; kudde, koeiestal.

dit lemma wordt binnenkort ingevuld

koeienkophouding; koeiengezicht ;  meditatiehouding

(koe)herder van Brindavan

beschermer  van het individu

Herderinnetje; boerinnetje. De gopi’s van  Brindavan waren de toegewijden van Krishna.

van   de aarde, van de zintuigen. (verbuiging van Go)

familienaam van de historische Boeddha (koe)

naam van de berg, die door Krishna werd opgetild, zodat de bevolking van Brindavan er tijdens een noodweer onder   kon schuilen.

het stadium waarin men een gezin   vormt en onderhoudt. Dit is het tweede van de vier levensstadia. (Zie ook: Ashrama).

dit lemma wordt binnenkort ingevuld  

hoedanigheid, kwaliteit, eigenschap.   De drie guna’s, sattva (harmonie), rajas (hartstocht) en tamas (passiviteit)   bepalen het menselijk gedrag.

het gezamenlijk zingen over de  ‘eigenschappen’ van God, zoals alomtegenwoordigheid, alwetendheid, almacht,   mededogen, liefde en majesteit

Houding van Gupta ;   meditatiehouding

tempel van de sikhs.

naam van de stad waar een beroemde   tempel, gewijd aan de jonge Krishna, staat.

God van de stad van de adem, d.w.z.  God van het lichaam